งานที่สูง (Working at Height) ถือเป็นงานที่มีความเสี่ยงสูงและจำเป็นต้องใช้อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล (Personal Protective Equipment: PPE) เพื่อช่วยลดความเสี่ยงจากการตกจากที่สูง ซึ่งเข็มขัดนิรภัยหรือ Harness เป็นอุปกรณ์สำคัญที่ช่วยป้องกันการตกจากที่สูง โดยมีหลากหลายประเภทที่เหมาะสมกับลักษณะงานที่แตกต่างกัน บทความนี้จะอธิบายประเภทของเข็มขัดนิรภัยที่เหมาะสมกับงานที่สูง พร้อมทั้งข้อดี ข้อเสีย และหลักการเลือกใช้งานที่เหมาะสม
เข็มขัดนิรภัย (Harness) คืออะไร
เข็มขัดนิรภัย (Harness) คือ อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล (Personal Protective Equipment: PPE) ที่ออกแบบมาเพื่อป้องกันการตกจากที่สูงหรือช่วยลดความเสี่ยงจากการบาดเจ็บในกรณีที่เกิดการสูญเสียการทรงตัว อุปกรณ์ชนิดนี้มักใช้ในงานที่เกี่ยวข้องกับความสูง เช่น งานก่อสร้าง งานซ่อมแซมโครงสร้างอาคาร งานปีนเสา หรือการทำงานบนหลังคา
เข็มขัดนิรภัยทำหน้าที่รับน้ำหนักตัวผู้ปฏิบัติงานในกรณีที่เกิดการตก โดยกระจายแรงกระแทกไปยังส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย เช่น ไหล่ สะโพก และต้นขา เพื่อลดผลกระทบต่อกระดูกหรืออวัยวะสำคัญ เข็มขัดนิรภัยมักใช้งานร่วมกับระบบป้องกันการตก เช่น เชือกนิรภัย (Lanyard) หรือตัวดูดซับแรงกระแทก (Shock Absorber)
อ่านเพิ่มเติม : อุปกรณ์โรยตัว ที่ควรมี
องค์ประกอบของเข็มขัดนิรภัย
เข็มขัดนิรภัยมักประกอบด้วยส่วนสำคัญดังนี้:
- สายรัด (Straps):
ทำจากวัสดุที่มีความแข็งแรง เช่น ไนลอนหรือโพลีเอสเตอร์ มีหน้าที่รองรับน้ำหนักและแรงกระแทก - จุดยึด (Anchor Points):
ตำแหน่งสำหรับยึดเชือกนิรภัย โดยมักอยู่บริเวณหลัง หน้าอก หรือสะโพก - หัวล็อก (Buckles):
ใช้สำหรับปรับขนาดสายรัดให้เหมาะสมกับร่างกายของผู้ใช้งาน - แผ่นรองรับ (Padding):
บางรุ่นมีแผ่นรองเสริมบริเวณไหล่หรือสะโพกเพื่อเพิ่มความสะดวกสบาย
ประเภทของเข็มขัดนิรภัย (Harness) มีอะไรบ้าง
เข็มขัดนิรภัยสามารถแบ่งออกเป็นหลายประเภท ตามลักษณะการใช้งาน ดังนี้
ตัวอย่างสินค้าจาก Petzl
1. Full Body Harness (เข็มขัดนิรภัยเต็มตัว)
เข็มขัดนิรภัยแบบเต็มตัวเป็นประเภทที่นิยมใช้กันมากที่สุดสำหรับงานที่สูง เนื่องจากมีการออกแบบที่รองรับการกระจายน้ำหนักจากการตกลงมาในทุกส่วนของร่างกาย ช่วยลดความเสี่ยงจากการบาดเจ็บได้ดี โดยเข็มขัดนี้จะคลุมทั้งส่วนอกและเอว มีจุดยึดหลายจุด เช่น ด้านหลังและด้านหน้า เพื่อให้ผู้ใช้งานสามารถปรับการยึดตามลักษณะการทำงานได้อย่างสะดวกสบาย
คุณสมบัติ
-
- ออกแบบให้ครอบคลุมทั้งลำตัว มีสายรัดบริเวณไหล่ สะโพก หน้าอก และต้นขา
- จุดยึด (Anchor Points) หลายจุด เช่น ด้านหน้า ด้านหลัง หรือด้านข้าง
การใช้งาน
-
- ใช้สำหรับงานที่ต้องการป้องกันการตก เช่น งานบนโครงสร้างเหล็ก งานปีนเสาสูง หรืองานกู้ภัย
- เหมาะสำหรับงานที่มีความเสี่ยงสูง เช่น งานก่อสร้าง งานซ่อมแซม หรือการทำงานบนหลังคา
ข้อดี
-
- ให้ความปลอดภัยสูงสุด
- กระจายน้ำหนักไปทั่วร่างกาย ช่วยลดแรงกระแทก
ข้อเสีย
-
- มีน้ำหนักมากกว่าเข็มขัดนิรภัยประเภทอื่น
- ราคาแพงกว่า
ตัวอย่างสินค้าจาก Petzl
2. Chest Harness (เข็มขัดนิรภัยสำหรับหน้าอก)
เข็มขัดนิรภัยแบบปีกมักใช้ร่วมกับเข็มขัดนิรภัยประเภทอื่น ๆ โดยเน้นการยึดจับที่ส่วนหน้าอกเพื่อช่วยในการกระจายน้ำหนักในขณะทำงานหรือปีนป่าย โดยจะช่วยเพิ่มความมั่นคงในบางงานที่ต้องการการยึดจับที่ดี
คุณสมบัติ
-
- มีสายรัดเฉพาะบริเวณหน้าอกและไหล่
- จุดยึดมักอยู่บริเวณหน้าอก
การใช้งาน
-
- เหมาะสำหรับงานที่ผู้ปฏิบัติงานต้องอยู่ในตำแหน่งตั้งตรง เช่น งานในพื้นที่จำกัด (Confined Spaces)
ข้อดี
-
- ใช้งานง่ายและรวดเร็ว
- เหมาะสำหรับงานที่ต้องการความคล่องตัวสูง
ข้อเสีย
-
- ไม่เหมาะสำหรับการใช้งานที่มีความเสี่ยงสูง เนื่องจากไม่มีการรัดบริเวณขา
ตัวอย่างสินค้าจาก Petzl
3. Sit Harness (เข็มขัดนิรภัยแบบนั่ง)
เข็มขัดนิรภัยแบบนั่ง หรือ Sit Harness เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการทำงานที่สูง โดยมีลักษณะการออกแบบที่เน้นการรองรับที่ส่วนเอวและสะโพก เพื่อให้ผู้ใช้งานสามารถนั่งในตำแหน่งที่สะดวกสบายได้ในขณะทำงาน เช่น การปีนผาหรือทำงานบนเสาโครงสร้างสูง
คุณสมบัติ
-
- มีสายรัดบริเวณสะโพกและต้นขา
- มักใช้ร่วมกับระบบเชือกสำหรับการหยุดการตก
การใช้งาน
-
- เหมาะสำหรับงานปีนเชือก เช่น งานโรยตัว (Rope Access) หรือการทำงานในที่แคบ
ข้อดี
-
- ให้ความสะดวกสบายเมื่อต้องนั่งทำงานนาน ๆ
- น้ำหนักเบากว่า Full Body Harness
ข้อเสีย
-
- ไม่เหมาะสำหรับการหยุดการตกจากที่สูงโดยลำพัง
ตัวอย่างสินค้าจาก Petzl
4. Positioning Harness (เข็มขัดนิรภัยสำหรับยึดตำแหน่ง)
Positioning Harness เป็นประเภทของเข็มขัดนิรภัยที่ออกแบบมาเพื่อให้ผู้ใช้งานสามารถทำงานในตำแหน่งที่สูงได้โดยไม่ต้องใช้มือจับหรือยึดติดกับโครงสร้างตลอดเวลา เข็มขัดชนิดนี้ช่วยให้ผู้ใช้งานสามารถตั้งตำแหน่งตัวเองในที่สูงได้อย่างปลอดภัยและสะดวกสบาย โดยการกระจายน้ำหนักไปยังสะโพกและขา ช่วยให้มือของผู้ใช้งานสามารถทำงานได้อย่างอิสระ
คุณสมบัติ
-
- มีสายรัดพิเศษสำหรับช่วยยึดตัวผู้ปฏิบัติงานให้อยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสม
การใช้งาน
-
- ใช้ในงานที่ผู้ปฏิบัติงานต้องการความมั่นคง เช่น งานเชื่อม งานซ่อมแซมอาคาร หรือการทำงานบนเสา
ข้อดี
-
- ช่วยลดความเหนื่อยล้า
- เพิ่มความปลอดภัยในการทำงานที่ต้องการความแม่นยำ
ข้อเสีย
-
- ต้องใช้งานร่วมกับระบบป้องกันการตกอื่น ๆ
หลักการเลือกเข็มขัดนิรภัยให้เหมาะกับงานที่สูง
1. วิเคราะห์ความเสี่ยงของงาน : พิจารณาสภาพแวดล้อม เช่น ความสูง ความเสี่ยงในการตก และการเคลื่อนไหวที่จำเป็น
2. เลือกจากมาตรฐานความปลอดภัย ที่ได้รับการยอมรับ: เลือกผลิตภัณฑ์ที่ผ่านการรับรองจากมาตรฐานสากล เช่น ANSI, OSHA, หรือ CE
3. ความสะดวกสบายและความเหมาะสมในการใช้งาน : ตรวจสอบขนาดและการปรับแต่งให้เหมาะสมกับรูปร่างของผู้ใช้งาน ควรทดลองสวมใส่ก่อนใช้งานจริง
4. ประเภทของจุดยึด (Anchor Points) : เลือกเข็มขัดที่มีจุดยึดตรงกับลักษณะงาน เช่น การยึดด้านหน้าเหมาะสำหรับงานโรยตัว
5. สามารถรองรับน้ำหนักและความแข็งแรงในการใช้งาน : คำนึงถึงน้ำหนักที่อุปกรณ์รองรับได้ (Weight Capacity) และวัสดุที่ใช้ในการผลิต
มาตรฐานความปลอดภัยของเข็มขัดนิรภัย
เข็มขัดนิรภัยที่ใช้ในงานที่สูงต้องผ่านการรับรองตามมาตรฐานที่เกี่ยวข้อง เช่น:
- ANSI Z359.11-2021: มาตรฐานความปลอดภัย สำหรับเข็มขัดนิรภัยเต็มตัว
- EN 361:2002: มาตรฐานยุโรป สำหรับอุปกรณ์ป้องกันการตกจากที่สูง
ข้อแนะนำในการใช้งานและบำรุงรักษา
1. รู้หลักใช้งาน
-
- ตรวจสอบความสมบูรณ์ของเข็มขัดก่อนการใช้งาน
- หลีกเลี่ยงการใช้อุปกรณ์ที่ชำรุดหรือมีร่องรอยการเสื่อมสภาพ
2. บำรุงรักษาสม่ำเสมอ
-
- ทำความสะอาดเข็มขัดตามคำแนะนำของผู้ผลิต
- เก็บรักษาในที่แห้งและปลอดจากสารเคมี
3. ฝึกอบรมทำงานที่สูง / โรยตัว ก่อนทำงาน
-
- ผู้ปฏิบัติงานควรได้รับการฝึกอบรมเกี่ยวกับการใช้อุปกรณ์ป้องกันการตกอย่างถูกต้อง
หากคุณกำลังมองหาวิธีการป้องกันอันตรายและเพิ่มความปลอดภัยในการทำงานที่สูง การอบรมหลักสูตรที่สูง คุณจะได้เรียนรู้เกี่ยวกับการใช้เข็มขัดนิรภัยและอุปกรณ์เสริมต่างๆในการทำงานที่สูง รวมถึงกฎหมายมาตรฐานสากลที่ต้องปฏิบัติตาม เปิดอบรมแล้ววันนี้ทั้งรูปแบบ บุคคลทั่วไป และแบบอินเฮ้าส์ มีหลักสูตรให้คุณเลือกดังนี้
- หลักสูตรที่สูง ผู้ปฏิบัติงาน
- หลักสูตรที่สูง หัวหน้างาน
- หลักสูตรที่สูง เสาส่งสัญญาฯ
- หลักสูตรกู้ภัยที่สูง
- หลักสูตรโรยตัว
แต่ละหลักสูตรมีการมอบวุมิบัตรที่สามารถนำไปใช้ รับรองเมื่อทำงานเกี่ยวกับที่สูงได้ สามารถสมัครเข้าอบรมได้หากคุณสนใจในการทำงานที่สูง หากคุณมีข้อสงสัยในลักษณะงานที่จะทำควรเข้าอบรมหลักสูตรใด หรือข้อสงสัยอ่านๆสามารถติดต่อสอบถามได้ที่ >> ติดต่อสอบถาม
สมัครวันนี้ลดทันที 40% !!!
สรุป
การเลือกใช้เข็มขัดนิรภัยที่เหมาะสมกับลักษณะงานที่สูงเป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยเพิ่มความปลอดภัยให้กับผู้ปฏิบัติงาน การพิจารณาปัจจัยต่าง ๆ เช่น ประเภทของเข็มขัด มาตรฐานความปลอดภัย และความสะดวกสบายในการใช้งานเป็นสิ่งที่ไม่ควรมองข้าม นอกจากนี้ การตรวจสอบและบำรุงรักษาอุปกรณ์อย่างสม่ำเสมอจะช่วยยืดอายุการใช้งานและเพิ่มความปลอดภัยในระยะยาว
อ้างอิง
- ANSI Z359.11-2021: Safety Requirements for Full Body Harnesses
- European Standard EN 361:2002: Personal Protective Equipment Against Falls from a Height
- Occupational Safety and Health Administration (OSHA) Regulations
บทความที่น่าสนใจ
- ANSI/ASSE A10.8-2011 มาตรฐานความปลอดภัยในการใช้งานนั่งร้าน
- ก่อนทำงานบนที่สูง ทำไมการตรวจสุขภาพ
- ระบบเชือก 2 เส้นคืออะไร
- เทคนิคการติดตั้งนั่งร้านญี่ปุ่น มาตรฐานที่คุณควรรู้สำหรับงานก่อสร้าง