ขั้นตอนขออนุญาตเข้าทำงานในที่อับอากาศ ทำยังไงบ้าง

การทำงานในที่อับอากาศ (Confined Space) เป็นงานที่มีความเสี่ยงสูง เนื่องจากอาจเกิดอันตรายจากก๊าซพิษ ขาดออกซิเจน หรือการระเบิดได้ เพื่อความปลอดภัยของผู้ปฏิบัติงาน จึงจำเป็นต้องดำเนินการตามขั้นตอนการขออนุญาตเข้าทำงานในที่อับอากาศอย่างเคร่งครัดตามที่กฎหมายกำหนด

ความหมายของที่อับอากาศ

ตามประกาศกระทรวงแรงงาน เรื่อง กำหนดลักษณะงานอันตรายเกี่ยวกับที่อับอากาศ พ.ศ. 2547 นิยามว่า
“ที่อับอากาศ” หมายถึง พื้นที่ซึ่งมีทางเข้าออกจำกัด อากาศถ่ายเทไม่สะดวก และไม่ได้ออกแบบมาเพื่อให้คนทำงานได้อย่างต่อเนื่อง เช่น ถัง บ่อ ห้องใต้ดิน ท่อ ฯลฯ

7 ขั้นตอนสำคัญในการขออนุญาตเข้าทำงานในที่อับอากาศ

1. ยื่นคำขออนุญาตเข้าทำงาน (Work Permit Request)

ผู้ที่เกี่ยวข้องจะต้องยื่นขออนุญาตเข้าทำงานในพื้นที่อับอากาศ โดยกรอกแบบฟอร์ม ใบอนุญาตทำงานในที่อับอากาศ (Confined Space Entry Permit) ซึ่งต้องมีข้อมูลอย่างครบถ้วน เช่น จุดที่ทำงาน ลักษณะของงาน ระยะเวลา และรายชื่อผู้เข้าปฏิบัติงาน รวมถึงผู้เฝ้าระวังและผู้ควบคุมงาน

• ตัวอย่างแบบฟอร์มขออนุญาตทำงานที่อำอับอากาศ >> ดาวน์โหลด

2. ประเมินความเสี่ยงและตรวจสอบสภาพพื้นที่

ก่อนจะอนุมัติให้เข้าทำงาน ต้องมีการตรวจสอบพื้นที่โดยละเอียดและวิเคราะห์ความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น เช่น

• ปริมาณออกซิเจนในพื้นที่

• การสะสมของก๊าซพิษหรือไวไฟ

• ความร้อน สารเคมี หรืออุปกรณ์เครื่องจักรภายใน
  การประเมินความเสี่ยงนี้จะนำไปสู่การกำหนดมาตรการควบคุมที่เหมาะสมกับแต่ละสถานการณ์

3. จัดเตรียมอุปกรณ์และมาตรการควบคุม

เมื่อตรวจสอบความเสี่ยงแล้ว ต้องดำเนินการจัดเตรียมอุปกรณ์และเครื่องมือความปลอดภัย เช่น

• เครื่องวัดก๊าซชนิดต่างๆ

• อุปกรณ์ช่วยหายใจ (เช่น SCBA หรือหน้ากากกรองสารเคมี)

• PPE ครบชุด (หมวกนิรภัย แว่นตา ถุงมือ เข็มขัดนิรภัย ฯลฯ)

• อุปกรณ์สื่อสาร

• ระบบการช่วยเหลือฉุกเฉิน เช่น เชือกกู้ภัยและรอก

4. อบรมและเตรียมความพร้อมบุคลากร

ผู้ปฏิบัติงานทุกคน รวมถึงผู้ควบคุมและผู้เฝ้าระวัง ต้องผ่านการอบรมตามที่กฎหมายกำหนด และเข้าใจบทบาทของตนเองอย่างถ่องแท้ เช่น

• การทำงานอย่างปลอดภัยในที่อับอากาศ

• การใช้อุปกรณ์ฉุกเฉิน

• การตอบสนองในสถานการณ์วิกฤต
  การอบรมควรมีการทบทวนเป็นประจำ และสามารถนำไปใช้จริงได้เมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน

5. รออนุมัติใบอนุญาต

เมื่อความพร้อมทุกอย่างได้รับการตรวจสอบแล้ว ผู้มีอำนาจ (เช่น ผู้จัดการความปลอดภัย หรือหัวหน้างาน) จะเป็นผู้อนุมัติใบอนุญาตอย่างเป็นทางการ การลงนามในใบอนุญาตแสดงถึงการยืนยันว่ามีมาตรการความปลอดภัยครบถ้วนและสามารถเริ่มงานได้

6. เฝ้าระวังระหว่างปฏิบัติงาน

ขณะปฏิบัติงานจริง ต้องมีผู้เฝ้าระวังประจำอยู่ภายนอกพื้นที่อับอากาศตลอดเวลา โดยมีหน้าที่

• ตรวจวัดคุณภาพอากาศเป็นระยะ

• ควบคุมการเข้าออกพื้นที่

• ติดต่อสื่อสารกับผู้ปฏิบัติงานอย่างสม่ำเสมอ

• พร้อมดำเนินการกู้ภัยหากเกิดเหตุฉุกเฉิน
  หากพบสิ่งผิดปกติ ผู้เฝ้าระวังต้องสั่งหยุดงานทันที

7. ยกเลิกใบอนุญาตหลังเสร็จงาน

หลังจากปฏิบัติงานเสร็จสิ้น หรือหากพบว่าสภาพแวดล้อมเปลี่ยนแปลงจนไม่ปลอดภัย ใบอนุญาตจะต้องถูกยกเลิกทันที โดยมีการบันทึกผลการดำเนินงานและข้อสังเกตไว้เป็นหลักฐาน

บทบาทของผู้ที่เกี่ยวข้องกับการทำงานในพื้นที่อับอากาศ มีใครบ้าง

ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการทำงานในพื้นที่อับอากาศทั้ง 4 ตำแหน่ง ได้แก่ ผู้ปฏิบัติงาน ผู้ควบคุมงาน ผู้ช่วยเหลือ และผู้อนุญาต จะต้องผ่านการอบรมตามหลักสูตรที่กฎหมายกำหนด และได้รับใบรับรองจากศูนย์ฝึกอบรมที่ได้รับอนุญาต ก่อนเข้าปฏิบัติงานจริงในพื้นที่อับอากาศ

สนใจรายละเอียดอบรมที่อับอากาศอ่านเพิ่มเติมได้ที่ >> อบรมที่อับอากาศ อินเฮ้าส์

ข้อควรระวังเพิ่มเติม

• ห้ามเข้าไปในที่อับอากาศโดยไม่ได้รับอนุญาตอย่างเป็นทางการ

• ควรมีแผนฉุกเฉินและฝึกซ้อมแผนดังกล่าวอย่างต่อเนื่อง

• ตรวจสอบอุปกรณ์ทุกครั้งก่อนใช้งาน

• หากรู้สึกไม่ปลอดภัย ต้องแจ้งผู้ควบคุมหรือหยุดงานทันที

สรุป

การขออนุญาตเข้าทำงานในที่อับอากาศไม่ใช่แค่ขั้นตอนเอกสาร แต่คือกระบวนการบริหารจัดการความเสี่ยง ที่ต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกฝ่าย ตั้งแต่ระดับผู้ปฏิบัติงานจนถึงผู้บริหาร เพื่อให้มั่นใจได้ว่าทุกชีวิตที่เข้าไปในพื้นที่อับอากาศจะกลับออกมาอย่างปลอดภัย

ในที่อับอากาศเองก็สามารถแบ่งออกได้เป็นที่อับอากาศแบบทั่วไป และที่อับอากาศอันตราย อ่านเพิ่มเติมได้ที่ >> ประเภทที่อับอากาศ

อ้างอิง

1. กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน. (2547). ประกาศกระทรวงแรงงาน เรื่อง กำหนดลักษณะงานอันตรายเกี่ยวกับที่อับอากาศ พ.ศ. 2547

2. กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน. (2557). แนวทางปฏิบัติงานในที่อับอากาศ

3. Occupational Safety and Health Administration (OSHA). Standard 29 CFR 1910.146 – Permit-Required Confined Spaces

4. สมาคมส่งเสริมความปลอดภัยและอนามัยในการทำงาน (ประเทศไทย). คู่มือการทำงานในที่อับอากาศ ฉบับปรับปรุง