ผู้เฝ้าระวังไฟ กับ เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยฯ (จป.) ต่างกันยังไง

แม้จะทำงานอยู่ภายใต้คำว่า “ความปลอดภัย” เหมือนกัน แต่ “ผู้เฝ้าระวังไฟ” และ “เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยในการทำงาน (จป.)” กลับมีหน้าที่และความรับผิดชอบที่แตกต่างกัน ความเข้าใจที่ชัดเจนเกี่ยวกับบทบาทของทั้งสองตำแหน่งนี้ ไม่เพียงแต่ช่วยลดความสับสนในองค์กร แต่ยังช่วยให้สถานประกอบกิจการสามารถวางแผนงานด้านความปลอดภัยได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

ผู้เฝ้าระวังไฟ คือใคร?

“ผู้เฝ้าระวังไฟ” (Fire Watch Man) คือ บุคคลที่ได้รับมอบหมายให้ทำหน้าที่เฝ้าระวังและป้องกันอัคคีภัยในงานที่มีความเสี่ยงสูง เช่น งานเชื่อมโลหะ งานตัด งานเจียร งานที่เกิดประกายไฟ หรือในบริเวณที่มีวัตถุไวไฟ

หน้าที่หลักของผู้เฝ้าระวังไฟ ได้แก่:

• ตรวจสอบพื้นที่ก่อน-ระหว่าง-หลังการทำงานให้แน่ใจว่าไม่มีเชื้อเพลิงหรือวัตถุไวไฟ

• เตรียมอุปกรณ์ดับเพลิง เช่น ถังดับเพลิง หรือผ้าห่มกันไฟ

• จับตาดูการเกิดประกายไฟ ฟืนไฟ หรือความร้อนที่อาจก่อให้เกิดการลุกไหม้

• อยู่ประจำพื้นที่ทำงานจนแน่ใจว่าไม่มีความเสี่ยงหลังสิ้นสุดงาน (มักอยู่ต่ออีก 30-60 นาที)

กล่าวได้ว่า ผู้เฝ้าระวังไฟทำหน้าที่เฉพาะกิจ และจำเป็นอย่างยิ่งในงานที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดไฟไหม้โดยตรง

เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยในการทำงาน (จป.) คือใคร?

“เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยในการทำงาน” หรือที่เรียกสั้น ๆ ว่า “จป.” แบ่งออกเป็นหลายระดับ เช่น

• จป.หัวหน้างาน

• จป.เทคนิค

• จป.เทคนิคขั้นสูง

• จป.วิชาชีพ

• จป.บริหาร

หน้าที่หลักของ จป. โดยรวม ได้แก่:

• วิเคราะห์ประเมินความเสี่ยงในสถานประกอบการ

• วางแผนและเสนอแนะแนวทางความปลอดภัย

• ตรวจสอบและรายงานอุบัติเหตุหรือเหตุการณ์ไม่ปลอดภัย

• ประสานงานกับหน่วยงานราชการ เช่น กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน

• จัดฝึกอบรมความปลอดภัยให้แก่พนักงาน

กล่าวง่าย ๆ คือ จป. มีมุมมองกว้างและลึกเกี่ยวกับความปลอดภัยในภาพรวมขององค์กร และทำหน้าที่อย่างต่อเนื่อง ไม่ใช่เฉพาะช่วงเวลาทำงานที่มีความเสี่ยงเฉพาะกิจ

เปรียบเทียบ จป. กับผู้เฝ้าระวังไฟต่างกันอย่างไร?

ผู้ที่ทำงานเป็น จป. ไม่ว่าจะเป็น จป หัวหน้างาน, จป บริหาร หรือ จป เทคนิค บุคคลทั่วไปสามารถทำงานจุดนี้ได้แต่ต้องผ่านการอบรมจากศูนย์ฝึกอบรมที่ได้รับอนุญาตจากกรมสวัสดิการ ในส่วนของผู้เฝ้าระวังไฟ ยังไม่มีกำหนดทางกฎหมายที่ชัดเจน แต่สำหรับโรงงานที่มีมาตรฐานความปลอดภัยมักจะมีตำแหน่งผู้เฝ้าระวังไฟ โดยเฉพาะ และเพื่อให้คนเข้ามาทำงานตำแหน่งนี้มีความรู้ที่เฉพาะด้านความปลอดภัยเกี่ยวกับการทำงานกับความร้อน นายจ้างส่วนใหญ่จึงจัด อบรมผู้เฝ้าระวังไฟให้กับลูกจ้าง

สรุป

แม้ว่าทั้ง “ผู้เฝ้าระวังไฟ” และ “เจ้าหน้าที่ความปลอดภัย (จป.)” จะมีจุดมุ่งหมายเดียวกันคือ ลดความเสี่ยงจากอุบัติเหตุและความสูญเสีย แต่ทั้งสองบทบาทต่างมีความเชี่ยวชาญและบทบาทหน้าที่เฉพาะทางของตนเอง

องค์กรที่มีความเสี่ยงจากการทำงานที่เกี่ยวข้องกับไฟ ควรจัดให้มีผู้เฝ้าระวังไฟในทุกครั้งที่มีงานลักษณะดังกล่าว และควรมี จป. ทำหน้าที่ในภาพรวมเพื่อวางแผน ดูแล ตรวจสอบ และพัฒนาแนวทางความปลอดภัยอย่างต่อเนื่อง

อ้างอิง:

1. กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน. (2565). คู่มือเจ้าหน้าที่ความปลอดภัยในการทำงาน

2. มาตรฐานการปฏิบัติงานงานเชื่อมและตัดโลหะอย่างปลอดภัย, สำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (สมอ.)

3. กฎกระทรวง กำหนดมาตรฐานในการบริหารจัดการ ด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน พ.ศ. 2549