อัคคีภัยเป็นหนึ่งในภัยพิบัติที่สามารถก่อให้เกิดความสูญเสียต่อชีวิต ทรัพย์สิน และสิ่งแวดล้อมได้อย่างร้ายแรง โดยเฉพาะในสถานประกอบกิจการที่มีพนักงานจำนวนมากหรือมีการใช้สารไวไฟเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการผลิต
เพื่อรับมือกับความเสี่ยงดังกล่าว กฎหมายไทยจึงได้ออก กฎกระทรวงกำหนดมาตรฐานในการบริหาร จัดการ และดำเนินการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานเกี่ยวกับการป้องกันและระงับอัคคีภัย พ.ศ. 2555 รวมถึง กฎกระทรวงว่าด้วยหน่วยงานฝึกอบรมการดับเพลิงขั้นต้น และหน่วยงานฝึกซ้อมดับเพลิงและฝึกซ้อมอพยพหนีไฟ พ.ศ. 2556 เพื่อเป็นแนวทางให้สถานประกอบกิจการดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมายและมีประสิทธิภาพ
ข้อกำหนดตามกฎกระทรวง พ.ศ. 2555 เกี่ยวกับการอบรมและฝึกซ้อม
1. สัดส่วนพนักงานที่ต้องได้รับการอบรม
กฎหมายกำหนดให้นายจ้างต้องจัดให้มีการอบรมการดับเพลิงขั้นต้นให้แก่ลูกจ้าง ไม่น้อยกว่า 40% ของจำนวนลูกจ้างทั้งหมดในสถานประกอบกิจการ เพื่อให้มั่นใจว่ามีพนักงานจำนวนเพียงพอที่มีความรู้และสามารถรับมือกับอัคคีภัยเบื้องต้นได้
2. ความถี่ในการจัดฝึกอบรม
นายจ้างมีหน้าที่ต้องจัดให้มี การฝึกอบรมดับเพลิงและฝึกซ้อมอพยพหนีไฟอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง
3. การรายงานผลการฝึกอบรม
หลังจากสิ้นสุดการอบรม นายจ้างต้องจัดส่งเอกสารหลักฐานการอบรมและการฝึกซ้อม ภายใน 30 วัน ไปยังหน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้อง เพื่อเป็นหลักฐานว่าได้ปฏิบัติตามข้อกำหนดของกฎหมายอย่างถูกต้อง
ข้อกำหนดหลักสูตรการฝึกอบรมการดับเพลิงขั้นต้น (ตามกฎกระทรวง พ.ศ. 2556)
กฎกระทรวงปี 2556 ได้ระบุรายละเอียดเกี่ยวกับโครงสร้างเนื้อหาหลักสูตรและมาตรฐานของหน่วยงานฝึกอบรมไว้อย่างชัดเจน โดยแบ่งออกเป็น 2 ส่วนหลัก คือภาคทฤษฎี และภาคปฏิบัติ
1. การฝึกอบรมภาคทฤษฎี
การฝึกอบรมภาคทฤษฎีต้องมี ระยะเวลาไม่น้อยกว่า 3 ชั่วโมง และประกอบด้วยเนื้อหาวิชาดังต่อไปนี้:
-
ทฤษฎีการเกิดเพลิงไหม้
-
การแบ่งประเภทของเพลิง และวิธีดับเพลิงประเภทต่าง ๆ
-
จิตวิทยาเมื่อเกิดอัคคีภัย เพื่อให้พนักงานเข้าใจและสามารถควบคุมสติได้ในสถานการณ์วิกฤติ
-
การป้องกันแหล่งกำเนิดของการติดไฟ
-
เครื่องดับเพลิงชนิดต่าง ๆ และการเลือกใช้อย่างถูกต้อง
-
การใช้อุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคล (PPE) สำหรับการดับเพลิง
-
แผนป้องกันและระงับอัคคีภัยในสถานประกอบกิจการ
-
การจัดระบบป้องกันและระงับอัคคีภัยโดยใช้ระบบและอุปกรณ์ภายในกิจการ
2. การฝึกอบรมภาคปฏิบัติ
ผู้เข้ารับการอบรมต้องฝึกปฏิบัติไม่น้อยกว่า 3 ชั่วโมง และเนื้อหาต้องครอบคลุมดังต่อไปนี้:
-
การใช้เครื่องดับเพลิงกับเพลิงประเภทต่าง ๆ ได้แก่:
-
ประเภท A: ใช้น้ำหรือสารดับเพลิงทั่วไป
-
ประเภท B: ใช้คาร์บอนไดออกไซด์ โฟม ผงเคมีแห้ง
-
ประเภท C: ใช้คาร์บอนไดออกไซด์ ผงเคมีแห้ง
-
-
การฝึกใช้สายดับเพลิงอย่างถูกต้อง
มาตรฐานของสถานที่และอุปกรณ์ สำหรับการฝึกอบรมดับเพลิงภาคปฏิบัติ
สถานที่ฝึกอบรม
สถานที่ต้องมีคุณสมบัติขั้นต่ำ ดังนี้:
-
แบ่งพื้นที่เป็นสัดส่วนชัดเจน
-
ปลอดภัยต่อผู้ฝึกอบรมและชุมชนโดยรอบ
-
ไม่อยู่ในบริเวณที่อาจเกิดการระเบิด
-
มีระบบกำจัดมลพิษหรือไม่ก่อมลพิษ
อุปกรณ์ที่ต้องมี
อุปกรณ์ฝึกภาคปฏิบัติต้องประกอบด้วย:
-
เครื่องดับเพลิงแบบเคลื่อนย้ายได้สำหรับเพลิงประเภท A, B และ C
-
สายส่งน้ำดับเพลิง หัวฉีด และกระบอกฉีด
-
อุปกรณ์ PPE ได้แก่ เสื้อคลุมดับเพลิง ถุงมือ รองเท้า หมวกนิรภัยที่มีกระบังหน้า และหน้ากากป้องกันความร้อน
อัตราส่วนผู้ฝึกอบรมต่อวิทยากร
-
ภาคทฤษฎี: ห้องละไม่เกิน 60 คนต่อวิทยากร 1 คน
-
ภาคปฏิบัติ: ผู้เข้าอบรมไม่เกิน 20 คนต่อวิทยากร 1 คน
เนื้อหาและวิธีการฝึกซ้อมอพยพหนีไฟ (ตามกฎกระทรวง พ.ศ. 2556)
การฝึกซ้อมอพยพหนีไฟเป็นอีกหนึ่งกิจกรรมที่สำคัญ เพื่อให้พนักงานมีทักษะในการเคลื่อนย้ายตนเอง และผู้อื่นออกจากพื้นที่เสี่ยงอันตรายอย่างปลอดภัย โดยกฎกระทรวงได้กำหนดแนวทางไว้ดังนี้:
1. การประชุมชี้แจงก่อนการฝึกซ้อม
ผู้จัดการฝึกซ้อมต้องชี้แจงข้อมูลให้ผู้เกี่ยวข้องเข้าใจในหัวข้อต่อไปนี้:
-
แผนการดับเพลิงและวิธีการดับเพลิงที่กำหนดใช้ในสถานประกอบกิจการ
-
แผนอพยพหนีไฟ รวมถึงเส้นทางและจุดรวมพล
-
การค้นหา ช่วยเหลือ และเคลื่อนย้ายผู้ประสบภัย
2. การจำลองสถานการณ์จริง
การฝึกซ้อมต้องมีลักษณะเป็น สถานการณ์จำลอง (Simulation) ที่เกิดขึ้นในพื้นที่ปฏิบัติงานจริง เพื่อให้ผู้เข้าร่วมสามารถตอบสนองได้อย่างมีประสิทธิภาพเมื่อเกิดเหตุการณ์จริง
ประโยชน์จากการฝึกอบรมและฝึกซ้อมอย่างต่อเนื่อง
การดำเนินการฝึกอบรมและฝึกซ้อมตามที่กฎหมายกำหนดไม่เพียงแต่เป็นการปฏิบัติตามข้อบังคับเท่านั้น แต่ยังส่งผลดีต่อทั้งพนักงานและองค์กรอย่างชัดเจน ได้แก่:
-
ลดความสูญเสีย จากการเกิดอัคคีภัย ทั้งในชีวิต ทรัพย์สิน และชื่อเสียงองค์กร
-
เสริมสร้างความพร้อมของบุคลากร ให้มีสติและรู้วิธีปฏิบัติเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน
-
ลดค่าเบี้ยประกันภัย ในบางกรณีที่บริษัทประกันพิจารณาจากมาตรการความปลอดภัย
-
ส่งเสริมภาพลักษณ์ที่ดี ให้แก่องค์กรในด้านความรับผิดชอบต่อความปลอดภัย
สรุป
กฎกระทรวงว่าด้วยการฝึกอบรมการดับเพลิงขั้นต้นและฝึกซ้อมอพยพหนีไฟ เป็นข้อกำหนดที่สำคัญในการบริหารจัดการความปลอดภัยในสถานประกอบกิจการทุกประเภทอย่างครอบคลุม โดยมุ่งเน้นให้พนักงานมีความรู้ ทักษะ และความพร้อมในการรับมือกับเหตุอัคคีภัยอย่างมีประสิทธิภาพ องค์กรที่ปฏิบัติตามกฎหมายนี้อย่างจริงจังจะสามารถลดความเสี่ยงจากภัยอัคคีภัย และเสริมสร้างวัฒนธรรมความปลอดภัยได้อย่างยั่งยืน
ดาวน์โหลดกฎหมาย :
- กฎกระทรวง กำหนดมาตรฐานในการบริหาร จัดการ และดำเนินการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานเกี่ยวกับการป้องกันและระงับอัคคีภัย พ.ศ. 2555
- กฎกระทรวง การเป็นหน่วยงานฝึกอบรมการดับเพลิงขั้นต้น และการเป็นหน่วยงานฝึกซ้อมดับเพลิงและฝึกซ้อมอพยพหนีไฟ พ.ศ. 2556
สนใจอบรมดับเพลิงขั้นต้นกับวิทยากรมืออาชีพ
หากองค์กรของคุณต้องการดำเนินการ ฝึกอบรมดับเพลิงขั้นต้นและฝึกซ้อมอพยพหนีไฟ ตามที่กฎหมายกำหนด ขอแนะนำ เซฟตี้.com พร้อมทีมวิทยากรที่ได้รับอนุญาตจัดอบรมจากกรมสวสัดิการฯ ที่มีประสบการณ์มากกว่า 10 ปีในการฝึกอบรมในหลากหลายอุตสาหกรรม พร้อมให้บริการในรูปแบบ In-house Training ทั่วประเทศ
📞 ติดต่อสอบถาม/จองอบรม
-
โทร: (064) 958 7451 คุณแนน
-
Email: [email protected]
อ้างอิง
-
กฎกระทรวง กำหนดมาตรฐานในการบริหาร จัดการ และดำเนินการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานเกี่ยวกับการป้องกันและระงับอัคคีภัย พ.ศ. 2555
-
กฎกระทรวง การเป็นหน่วยงานฝึกอบรมการดับเพลิงขั้นต้น และการเป็นหน่วยงานฝึกซ้อมดับเพลิงและฝึกซ้อมอพยพหนีไฟ พ.ศ. 2556
-
กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน, กระทรวงแรงงาน
บทความที่น่าสนใจ
- อุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคล (PPE) หมายถึงอะไร
- ความปลอดภัยในการทำงาน หมายถึงอะไร
- เปลี่ยนแบตเตอรี่โฟล์คลิฟท์ไฟฟ้ายังไง